در الگوی تربیتی اسلام بر تکریم و احترام کودکان و نوجوانان سفارش شده و از هرگونه رفتاری که به تحقیر آنان بینجامد و یا احساس بی‌ارزشی یا کم‌ارزشی به آنان بدهد، منع شده است. رسول اكرم(صلی الله علیه و آله) به پدران و مادران توصیه می‌فرمایند: «فرزندان‌تان را تکریم کنید!»

5. تکریم و احترام

در الگوی تربیتی اسلام بر تکریم و احترام کودکان و نوجوانان سفارش شده و از هرگونه رفتاری که به تحقیر آنان بینجامد و یا احساس بی‌ارزشی یا کم‌ارزشی به آنان بدهد، منع شده است. رسول اكرم(صلی الله علیه و آله) به پدران و مادران توصیه می‌فرمایند: «أَكْرِمُوا أَوْلادَكُمْ...‏؛^[1]فرزندان‌تان را تکریم کنید!» کودک و نوجوانی که با ارزش قلمداد شده، شخصیتش محترم شمرده شود، به احساس خودارزشمندی (عزت و کرامت نفس) دست می‌یابد و کسی که برای خود ارزش قائل باشد، خود را به زشتی‌ها آلوده نمی‌کند.^[2] البته برای رسیدن به این کرامت، تبیین زشتی‌ها و زیبایی‌ها به فرزندان ضروری به نظر می‌رسد.^[3]

در این میان، مراعات شخصیت کودکان و نوجوانان یتیم، توجهی ویژه می‌‎طلبد. بر این اساس، همگان، به خصوص مادران، موظف‌اند تا مراعات شخصيت آنان را کرده، از هرگونه سخن یا رفتاری که به تحقیر و سرزنش آنان بینجامد، خودداری کنند.

عدم توجه به فرزندان یتیم این باور را در آنان تقویت می‌کند که چون یتیم و فاقد پدر می‌باشند، مورد بی‌توجهی اجتماع قرار می‌گیرند و این تصور، روحیه آنان را بیش از سایر کودکان تحت فشار قرار می‌دهد.^[4] گاهی رفتاری به ظاهر کوچک و ساده با فرزند، او را دچار احساس حقارت و خودکم‌بینی می‌کند و بسیاری از مشکلات رفتاری را برای او به بار می‌آورد.

در اینجا و به خاطر ضرورت این بحث، به چند مورد از شیوه‌های احترام به فرزندان، به‌خصوص کودکان و نوجوانان یتیم اشاره می‌کنیم:

الف) سلام کردن

سلام کردن به کودکان و نوجوانان، افزون بر اثرات معنوی، اثرات متعدد دیگری نیز دارد که پرورش شخصیت و ایجاد استقلال، تقویت خوی پسندیده تواضع و فروتنی در کودکان و نوجوانان از آن جمله است. وقتی به کودک و نوجوان سلام می‌کنيم، احساس لیاقت و شایستگی می‌کند و به این واقعیت می‌رسد که اجتماع برای او ارزش و اهمیت قائل است. به همین جهت رسول خدا(صلی الله علیه و آله) می‌فرمایند: «خَمْسٌ لَسْتُ بِتَارِكِهِنَّ حَتَّى الْمَمَاتِ ... وَ تَسْلِيمِي عَلَى الصِّبْيَانِ لِتَكُونَ سُنَّةً مِنْ بَعْدِي‏؛^[5] «پنج چیز را تا هنگام مرگ ترک نخواهم کرد... [پنجمین عمل] سلام کردن به کودکان است تا اینکه سنتی باشد و بعد از من باقی بماند!»

ب) نام بردن با احترام

از جمله اموری که در شخصیت‌بخشی و تکریم کودکان نقش به سزایی دارد، استفاده از القاب و عبارات تکریم‌آمیز هنگام خطاب کردن به کودکان و نوجوانان است. شكی نيست كه اگر فرزندان‌مان را با احترام صدا بزنيم و نام آنها را کوچک و سبک ادا نکنيم و تا حد امكان آنان را با تعبیر «شما» و یا با اضافه کردن «آقا» یا «خانم» و يا «پسرم» و «دخترم» صدا بزنيم، بر شخصيت آنان خواهيم افزود.

ج) گفتار و رفتار نیکو

گفتار و رفتار نیکو و شایسته كه حاکی از مهر و محبت باشد، از دیگر موارد احترام و تکریم کودکان است. گفتاری به دور از الفاظ زشت و تحقیر کننده، علاوه بر افزایش روابط مهرآمیز، شخصیت فرزندان را به رشد و كمال مي‌رساند.

این خبر فاقد نظر می باشد

...در حال ثبت نظر